Antsirabe

Antsirabe

Klokka var 14:02 og vi var 2 minutt for seint ute til kjøreavtalen vår på Isoraka ( NMS sitt hovudkvarter i Tana ). Som sagt tidlegare er tid et relativt begrep i Afrika, så vi var ikkje bekymra. 2,5 timar seinare var setebeltet festa. Vel og merke ein annan bil og annan sjåfør. Men same destinasjon – Antsirabe, den norske misjonsbyen.

Sjåføren vår, Arild, er ein trivelig norsk småbruksbonde/misjonær. Han har vore i Madagaskar fleire gongar , fyrst i 1979. Arild kunne kjøre bil. I ein kvit Ford Ranger, gjekk det fort for seg gjennom svingar, hus og innimellom lastebilar og kyr. Vegen som representerar det ypperste av infrastruktur i landet, skulle vore godt fornøgd med 60 Km/t skiltet i Noreg, det gjeldt ikkje her. Arild er heller ikkje redd for gasspedalen og kjøringa var av sorten som sett Petter Solberg og gjengen i eit dårleg lys. Apropos dårleg lys. På Madagaskar er det gøy å kjøre utan lys, gjerne iført mørke klede og matchande hudfarge. Både syklar, kjerrer, bilar osv. Ikkje så god stemning når ein anar fred og ingen fare i 110 langs dei gassiske landeveiene ( hovudveiene). Om ein ser bort frå ein del ufortsette stopp pga trafikantar uten lys, samt trafikkreglar ingen ser logikken i, vart vi også stoppa av militæret nokre gongar. Dei luskar rundt med spikarmattene sine på jakt etter heimebrent, regnskog, lemarar, ugyldige førarkort, manglande vognkort og andre ting folk måtte finne på å transportere på strekninga Tana – Antsirabe. Mannen som stoppa oss var ein barsk type med geværet godt plassert mellom armane. Arild rulla ned vindauget, veksla nokre høfflighetsfraser med militærmannen, rota litt etter vognkortet ( som sjølvsagt er som det skal ) før han sa han var NMS misjonær rulla opp vindauget, smilte og kjørte. Med eit respektfullt smil frå militærmannen i ryggen. Det var utrulig å sjå den respekten og tilliten dei Norske misjonærane har i dette landet. For ein gongs skuld var det kjekt å være nordmann i eit varmare land!
Då vi kom fram diska Arild og kona opp med mat – av typen grovbrød, kvitost og syltetøy. Herlig!

Etter god mat og fantastisk vertskap hjå Arild, låste vi oss inn i vår egen leilighet for helga. Ein koselig, 70 – 80 talls inspirert sak. Dyner, Donald på do og null kakerlakkar toppa heile driten, og vi var glade og trøtte då vi låg oss.
Klokka 07:32 sto vi opp laurdagsmorgon. 2 timar seinare enn vanleg. (Eg skylder på dynene, puten og den ellers fantastiske sovestemninga.)
Vi gjekk då ut og handla inn frukost. Med kongen og dronninga hengande på veggen og norsk bestikk på bordet vart stemninga nesten litt jovial. Til tider måtte eg ta meg i å nynne på sangar som ”mellom bakkar og berg”, ”Ja vi elsker” osv. Hadde det ikkje vore for shortsen, temperaturen og den i overkant luftige baugetten hadde eg trakka ned i ullsokkane i god tru på snøballkrig og silkeføre i sanden utanfor.
Etter frukost tusla vi rundt på tunet, stakk innom internatet ( som no er bibliotek og gjesteværelse ), og sulla litt rundt i byen. Antsirabe er ein flott by. Luftige gater, grøne område, smilande folk og utallige ”pousse poussar” ( taxi vogner, med menn som trekkdyr ).
Heile dagen gjekk eigentlig meir eller mindre med til å leite etter ein restaurant vi hadde sett oss ut i Lonely Planet guiden. Det var då ekstra nederlag at vi i 5 tida måtte ta pouse pousse til plassen ( som vi hadde gått forbi 4 -5 ganger ). Når det er sagt var maten god.
På heimvegen trefte me ein snål type. Ein 73 år gammal amerikanar frå California. Han hadde brukt heile livet sitt på å reise rundt å undervise i musikk og engelsk. Han var også kjempefan av ein kortvokst trubadur frå Bergen, Edvard Greig.
For rundt 1 år sidan hadde han tatt ein eller annan båt frå Tanzania ( der han underviste året før ) til Madagaskar. Her hadde han brukt 8 månadar på å lære seg 2 gassiske ord, samt å få oppholdstillatele for 11 månadar. Np underviser han i engelsk og prøver å unngå kontakt med lokal kultur. Grunnen til at han reiser frå land til land er vist at han trives best på sidelinja, utan å bli forstått og utan å forstå. Dette klarte han fint. Sjølv eg som forsto kvart ord han så, forsto ingen verdens ting.

Ellers vil det komme spaltar om mine team kameratar ein gong i veka.
Arnhild stiller denne veka med spalten; Arnhild tar livet av eit kosedyr.
Ingrid med spalten; Ingrid bestiller mat ute
Og Jens Jørund med spalten; Gassiske ordtak, og finurlige formuleringar og oversetjingar.

Øyvin tipsar sine lesare: Ein skal ikkje eta is ute blandt fattige barn. Då e da betre å gje pengane til NMS.

Bilder

Afrikansk hastighet og stabilitet har gjort det å laste opp bilete til ein utfordring.

Her er ein link til ein liten smakebit av Madagaskar:

http://picasaweb.google.com/OyvininMadagascar/SmakebitAvMadagaskar?pli=1&gsessionid=tc8HbKrbosUwIXz6D7oyHQ#slideshow

Klem

Grammatisk anarki, hekling & lappeteppe.

Datoen skriv 30.10.2008, U2 har konsert i laptop’en, mangoen ligg i klor og det er på dagen 4 veke sidan eg vakna opp til min fyrste morgon i Madagaskar. Klokka er 09:16 og eg har allereie vore våken i 5 timar takka være mi nye vekkjarklokke, Anders And. Anders And er forresten ei 2-3 veker gammel and som eg uheldigvis kjøpte på veg heim frå byen i går. Han snakkar ikkje norsk, likar ikkje mango, et sin egen drit og trur dagen startar klokka 4. Bortsett frå dette er han utrulig søt, ustabil og feit.

Sidan siste blogg innlegg har eg; nesten lært meg å lage brød, spist usakelige mengdar ris, funne ut at eg ikkje er allergisk mot mango  tatt igjen for 3 år med mangosølibat, bomma på basket korga i 90% av mine seriøse forsøk på å treffa, lært meg litt gassisk, sett; fattigdom, glede, nedbør, sol, ei gravferd der den døde blei frakta på taket av bussen, gamle bilar, nye bilar, store bilar og små bilar, små ungar som gret, gamle menn uten sko på beina og ubeskrivelig takknemmelighet for det ein har.

Men tilbake til overskrifta. Gassisk. Et afrikansk språk, bygd utan struktur og logiske forklaringar. Så lett men likevel så ufattelig komplisert. Eg har bygd min egen teori om at språket blei laga på same måten som nye hus vert laga blant dei som fortsatt tviheldt på naturreligionar og kultur; Først sitt menna seg saman og drikk og kosar seg. Etter eit par timar med sulling, tilaltelse frå forfedre og utallige liter med brennevin går dei i gang med bærebjelkane for så å bygge seg oppover, bortover eller kor det no enn går i den tilstanden dei no er i. At samme framgangsmåten blir brukt når det gjeldt språket veit eg ikkje, men eg vil påstå at det er både bevis og argument for dette i grammatikken og andre finurlege finessar i det gassiske språket.

Eit døme:

Mangataka – å tigge. Rot: hataka. Passiv: A + ng (for lyden sin del) + hataka + ina  Angatahina ( den første h’en forsvinner, k på slutten byttes ut med h og a’en bak k’en forsvinner sidan det allereie er ein a på slutten av ordet. Ikkje det lettaste og ikkje det verste. Eg har høyrt gjetord om eit slags system, men det er til no eit ubesvart mysterium for meg.

No håpar eg mange lurar på kvifor orda hekling & lappeteppe har lurt seg inn i overskrifta mi. Her er sanninga.

På tirsdag var me på besøk på våre arbeidsplassar. Der blei me godt mottatt av smilande menneske som var svært godt nøgde med å mota norsk ”ekspertise”. Forarbeidet var gjort på ein afrikansk måte eg ikkje forsto mykje av, og det var svært interessant å sjå kulturforskjellane innan ledelse og organisering frå Noreg til Madagaskar.

Ingen av arbeidsplassane kunne visa til nokon form for eit program eller papirstykke med retningslinjer for kva me skulle gjera. Gjengangaren var at me fekk tildelt eit tidsrom og frie tøyler. Kva me skulle gjera måtte me sjølve ta ansvar for.

Unntaket var eit kvinnesenter som utdanner hushjepler og syersker. Kva eg i det heile tatt gjer der veit eg egentlig ikkje. Likevel, i god tru på at vi nordmenn kan alt fekk vi tildelt ei gruppe på 60 elevar, 3 timar og ei bok om lappeteppe på fransk. Planen er at eg skal undervisa desse jentene ( som utdannar seg innan handarbeid ), i nettopp handarbeid. Eg ser både logiske bristar og tegn til usikkerhet angåande egen kunnskap og nål og tråd, men ser fram til ein unik sjanse til å undervisa i kvinnearbeid av beste sort. Ellers skal eg stort sett driva med: sport, leik og sang, engelsk, praktisk undervisning ( hygiene, AIDS osv ) og kanskje litt matlaging og data. Gler meg.

Klokka er no 09:43, anda masar, Ingrid kom nett på døra med ein kaninunge, mangoen er spist, U2 har takka for seg, rommet er like rotete som det var då eg begynte og hønseburet snikra seg ikkje sjølv.

Heklande gardshelsing frå Solskinsøya!

PS: grunna begrensa tilgang på internett, tid og egen struktur publiseres ikkje innlegget den 30 okt (som nevnt i teksten) men den 3.nov ( som nevnt i denne bikommentaren ). Når det er sagt synes eg det er på sinn plass å være nokre dagar for sein, de der heima kan sjå på det som dagens leksjon i Afrikansk tidsoppfattelse